تجهیزات آتش‌نشانی شامل چیست؟
تجهیزات آتش‌نشانی مهم‌ترین تجهیزات ایمنی در ساختمان‌ها محسوب می‌شوند. وجود تجهیزات آتش‌نشانی در هر ساختمانی ضروری است. کلیه تجهیزات ایمنی انفرادی آتش‌نشانی، تجهیزات سیستم اعلام حریق که وظیفه تشخیص حریق را بر عهده دارند و تجهیزات آتش‌نشانی که وظیفه اطفای حریق را بر عهده دارند جزء تجهیزات آتش‌نشانی محسوب می‌شوند؛ بنابراین کلیه تجهیزات و وسایلی که هر کدام نقش ویژه‌ای در اطفای حریق دارند جزء تجهیزات آتش‌نشانی محسوب می‌شوند.
آتش‌نشانان و انواع تجهیزات آتش‌نشانی
آتش‌نشانی یکی از مشاغل سخت و زیان‌آور است. سازمان آتش‌نشانی متشکل از یک سیستم یکپارچه و مستقل است و وظایف خود را در تمامی شهرها انجام می‌دهد. سازمان آتش‌نشانی علاوه بر کنترل و اطفای حریق وظیفه آموزش جامعه و ارتقای سطح فرهنگ عمومی در این زمینه را بر عهده دارد تا از خسارات زیاد جلوگیری کند.
جعبه آتش نشانی
جعبه آتش‌نشانی همان‌طور که از نامش پیداست محفظه‌ای برای نگهداری سیستم‌های اطفای حریق است که معمولاً شامل کپسول‌های آتش‌نشانی و شیلنگ‌های آتش‌نشانی، سوپاپ‌ها و کوپلینگ‌های آتش‌نشانی، قرقره‌ها، شیلنگ‌های برزنتی و قرقره‌ها می‌باشد. پس از کپسول‌های آتش‌نشانی، این جعبه‌ها جزو اولین تجهیزات اطفای حریق در لحظات اولیه کشف آتش هستند.
کپسول آتش‌نشانی
کپسول‌های آتش‌نشانی از جمله محصولات مهم در آتش‌نشانی و همچنین لیست تجهیزات آتش‌نشانی هستند. کپسول آتش‌نشانی وسیله‌ای استوانه‌ای است که توسط آتش‌نشانان یا افراد برای اطفای حریق استفاده می‌شود. آتش‌سوزی انواع مختلفی دارد، بنابراین نوع کپسول آتش‌نشانی با توجه به نوع آتش و محیط موردنظر انتخاب می‌شود. انتخاب نادرست کپسول‌های آتش‌نشانی باعث افزایش خسارات مالی و جانی می‌شود. کپسول‌های آتش‌نشانی از نظر عامل خاموش‌کننده انواع مختلفی دارند و از نظر حجم و وزن متفاوت هستند. بدنه کپسول‌های آتش‌نشانی باید در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاوم باشد. معمولاً این خاموش‌کننده‌ها با مقاومت بالایی برای تحمل فشار ساخته می‌شوند. بر روی بدنه کپسول آتش‌نشانی اطلاعات دقیق شرکت سازنده، نوع ماده اطفای حریق، نحوه استفاده و… ثبت شده است. کپسول‌های آتش‌نشانی اساس کار آتش‌نشانان است، البته وجود آنها در ساختمان‌های مسکونی، اداری و… الزامی است تا در صورت بروز حریق افراد قبل از رسیدن نیروهای آتش‌نشانی از گسترش آتش جلوگیری کنند.
توپ اطفاء حریق
یکی از وسایلی که برای مقابله با حریق طراحی شده است، توپ آتش‌نشانی است. این روش اطفای حریق سال‌هاست که مورد استفاده قرار می‌گیرد که با ظهور روش‌های جدید اطفای حریق به‌تدریج از بین رفت؛ اما اخیراً توپ آتش‌نشانی دوباره و این بار با طراحی‌های جدید در سراسر آمریکای شمالی رایج شده اند. توپ اطفاء حریق باکیفیت بالا عرضه می‌شوند و در طراحی جدید آنها مزایای زیادی وجود دارد. توپ اطفاء حریق نقش مهمی در سیستم‌های ایمنی ساختمان‌های مسکونی و تجاری دارند.
انواع ایستگاه‌های آتش‌نشانی
۱- ایستگاه‌های آتش‌نشانی (تک منظوره)
۲- ایستگاه‌های آتش‌نشانی و نجات (دو‌منظوره)
۳- ایستگاه‌های پشتیبانی (سه‌منظوره)
۱-ایستگاه های آتش‌نشانی (تک منظوره)
این ایستگاه با داشتن تمامی ماشین‌های آتش‌نشانی وظیفه اطفای حریق را بر عهده دارد. با توجه به اینکه این ایستگاه دارای ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته اطفای حریق می‌باشد، می‌توانند از پس سایر حوادث نیز برآیند. وسایل نقلیه موجود در این ایستگاه عبارت‌اند از: تانکرهای پیشرو، دنباله‌دار، لوله‌کشی و آب.
۲-ایستگاه های آتش‌نشانی و نجات (دو‌منظوره)
این ایستگاه آتش‌نشانی علاوه بر دارا بودن تجهیزات و خودروهای آتش‌نشانی دارای تجهیزات تخصصی امداد و نجات در زمینه حوادثی مانند سیل، زلزله، آوار، چاه و… می‌باشد که خودروهای امدادی متعلق به این ایستگاه می‌باشد.
۳-ایستگاه های پشتیبانی (سه‌منظوره)
این ایستگاه آتش‌نشانی ایستگاه‌های قبلی را پشتیبانی می‌کند. ماشین‌آلات و تجهیزات آتش‌نشانی سنگین و فوق سنگین در این ایستگاه نگهداری می‌شود. تجهیزات نگهداری شده در این ایستگاه عبارت‌اند از: وسایل نقلیه بالابر، جرثقیل، خودروهای نورافکن لودر، نردبان سنگین، وسایل حمل‌ونقل تنفسی، وسایل نقلیه حمل کف، بیل مکانیکی، تانکرهای سوخت، واگن‌های آب و غیره.
ماشین تانکر آب:
در مواقعی که آتش گسترده است و آب خودروهای جلو و عقب کافی نیست از تانکر آب این خودرو استفاده می‌شود.
خودروی امداد و نجات آتش‌نشانی:
این خودرو متعلق به ایستگاه دو‌منظوره آتش‌نشانی و نجات و دارای تجهیزات تخصصی و سبک می‌باشد. در شرایط پیچیده و حساس برای نجات افراد استفاده می‌شود. در ناوگان ماشین‌های آتش‌نشانی انواع ماشین‌های آتش‌نشانی سنگین امدادی وجود دارد که در صورت نیاز به محل حادثه اعزام می‌شوند.
لباس کار آتش‌نشانی:
لباس آتش‌نشانان باید انعطاف‌پذیر، ضد آب، نسوز و مقاوم باشد. به دلیل مقاومت حرارتی این لباس می‌تواند بدن آتش‌نشانان را از شعله و حرارت تابشی شعله تا حدودی محافظت کند.
کفش ایمنی:
این کفش‌ها از برخورد پا با اجسام و احیاء، برق‌گرفتگی، لیزخوردن، سوختن و… جلوگیری می‌کند، کفش‌های ایمنی نیز برای عملیات های مختلف انواع مختلفی دارند.
ماسک اکسیژن:
ماسک‌ها در دو نوع تمام‌صورت و نیمه صورت (دهان و بینی پوشانده شده) موجود هستند. جنس این ماسک‌ها پلاستیک، سیلیکون یا لاستیک است که گاز اکسیژن تنفسی را از مخزن به ریه ها منتقل می‌کند.
دستکش ایمنی:
از دست‌ها در برابر خطراتی مانند برق‌گرفتگی، سوختگی، پارگی و… محافظت می‌کند.
کلاه ایمنی:
کلاه ایمنی یکی از متداول‌ترین وسایل حفاظتی آتش‌نشانان برای جلوگیری از برخورد اجسام به سر است و انواع مختلفی دارد.
عینک ایمنی:
عینک ایمنی از برخورد اجسام کوچک به چشم جلوگیری می‌کند. این شیشه‌ها باید انعطاف‌پذیر بوده و مقاومت بالایی داشته باشند و شیشه نیز ضد خش باشد. برخی از عینک‌های ایمنی نیز توانایی جذب اشعه ماوراء بنفش را دارند.
سیستم تنفس هوای فشرده:
اگر افراد وارد مکان‌های بسته شوند از این سیستم برای تنفس استفاده می‌کنند، این سیستم حاوی کمی هوای فشرده است.
جمع‌بندی
همان‌طور که اشاره کردیم کپسول‌های آتش‌نشانی یکی از مهم‌ترین تجهیزات آتش‌نشانی هستند. تجهیزات اعلام حریق یکی از مقوله‌های مهم و مؤثر در تجهیزات آتش‌نشانی می‌باشد. یک سیستم اطفاء حریق که توسط یک متخصص طراحی شده است بهترین محافظت ممکن را از افراد و اموال آنها فراهم می‌کند.
در واقع در هنگام آتش‌سوزی آسیب را به حداقل می‌رساند. عوامل اطفاء حریق بسته به نوع آتش‌سوزی متفاوت است. به‌عنوان‌مثال در هر یک از آتش‌سوزی‌های مربوط به برق، غیر برق، مایعات قابل‌اشتعال، چوب و کاغذ، چربی یا روغن، فلز، مواد شیمیایی و… با توجه به نوع آتش‌سوزی از تجهیزات اطفای حریق استفاده می‌شود. هنگامی که خطر رخ می‌دهد، نحوه برخورد با آن بسیار مهم است. درست است که با رعایت نکات ایمنی باید از تصادف جلوگیری کرد، اما احتمال وقوع اتفاقی وجود دارد و باید آمادگی برخورد مناسب با آن را داشته باشید.
